Süper ay etkisi ve denizlerin çekilmesi büyük depremin habercisi mi? Deprem uzmanı açıkladı

Süper ay etkisi ve denizlerin çekilmesi büyük depremin habercisi mi? Deprem uzmanı açıkladı

Deprem Uzmanı Şener Üşümezsoy, ‘‘Marmara Depremi mi geliyor, süper ay etkisi deprem oluşturur mu" gibi tartışmalara son vererek, ‘Marmara depremi geliyor uyarılarının bir bilimsel gerçekliği yok' dedi.

 Süper ay etkisi ve denizlerin çekilmesi büyük depremin habercisi mi? Deprem uzmanı açıkladı

Son günlerde basında sık sık rastladığımız ‘‘Marmara Depremi mi geliyor, süper ay etkisi deprem oluşturur mu, denizler çekiliyor acaba bu bir deprem habercisi mi?’’ gibi sorulara Deprem Uzmanı Şener Üşümezsoy yanıt verdi: ‘‘Marmara depremi geliyor uyarılarının bir bilimsel gerçekliği yok!''

THM Haber'e göre, 17 Ağustos 1999 depreminin ardından 20 yıl geçti. Ancak Türkiye’nin gündeminden deprem gerçeği bir an olsun çıkmadı. Zaman zaman farklı gündemler yüzünden göz ardı edilse de en ufak bir depremde ‘‘Beklenen büyük Marmara depreminin habercisi mi?’’ manşetleri atıldı.

Öte yandan Türkiye’nin depreme yeterince hazır olmaması da başka bir sorundu. En son Kartal’da yaşanan ve 21 vatandaşımızın yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan bina felaketinin ardından yapı stoku ile ilgili de sıkıntıların büyük olduğu ortaya çıktı. Geçen 20 yıllık süreçte, özellikle kentsel dönüşümde istenilen sayının yakalanamamasından da kaynaklı olarak vatandaşlar, en ufak bir olayda korku yaşıyor.

Özellikle son günlerde pek çok noktasında denizin çekilme haberleri geliyor. Tekirdağ'ın Marmaraereğlisi ilçesinde sahilde denizin yaklaşık 30 metre çekildiği gözlendi. Öte yandan İstanbul'un Silivri ilçesinde sahil şeridinde de deniz suyu kıyıdan yaklaşık 150 metre çekildi. Vatandaşlar arasında bunun bir deprem ve dolayısıyla tsunami oluşturma ihtimali tartışılırken, Üşümezsoy bunun normal olduğunu vurgulayarak: ‘‘Denizde dalga olduğu için, deniz tabasındaki dalgalar, kum kıyısı olan kıyılarda kumları hareket ettirir… Kumları yükseltir. Yükseldiğinde adalar çıkmış deniz çekilmiş gibi olur. Olay aslında bu kadar basit’’ dedi.

‘‘Süper ay depremi artırır filan hepsi hikâye’’

Süper ayın depremi tetiklediği olayının doğru olmadığını söyleyen Üşümezsoy, ‘‘Süper ay depremi artırır filan gibi şeylerin hepsi hikâyedir. Ay çeker, klasik medcezirdir. Bu kadar basit. Deniz çekilir deniz yükselir. Ama oralarda yatay bir deniz var. Kumsal plajlar yani. Kumsal plajda 10 cm30 cm aşağı düşmek demek, 50 metre denizin çekilmesi demektir. Yani sığ kumsallarda yüzdüyseniz bunu daha iyi anlarsınız zaten…’’ dedi.

''Kamouoyu yanlış bilgilendiriliyor''

Marmara depremi konusunda ise başından beri kamuoyuna başından beri yanlış bilgiler verildiğinin altını çizen deprem uzmanı Üşümezsoy, konuşmalarına şöyle devam etti: ‘‘Marmara depremi gibi bir deprem yok. En son Japonların yaptığı deniz tabanındaki hareketleri ölçen veriler ortada. Bunlar 2019'da yapılmıştır. Marmara deniz tabanındaki mikro depremölçerle Tekirdağ ve Silivri’deki fayın, yarıya yakın kesimi yüzde 50 enerji boşaltarak hareket ediyor.’’

‘‘Bir falcı bile olsanız tahminlerinizin tutması gerekir’’

Prof. Dr. Şener Üşümezsoy Marmara Denizi’nin boydan boya kırılacağıyla ilgili yapılan iddiaları kesin bir dille reddediyor: ‘‘Büyük bir deprem yaratacağını söyleyen çalışmaların hepsi çöpe atıldı! Çünkü 1894’de Çınarcık çukuru boydan boya kırılmış. Dolayısıyla burada enerji çıkmış. 1912’de Tekirdağ ve Silivri çukuru kırılmış. Kırılmadığı var sayılan Kumburgaz çukuru var yalnızca... Ama Tekirdağ çukurundaki fayın hareketinden bakıldığı zaman burada fay yüzde 50 enerjisini boşaltıyor.’’ Dolaysıyla aktif biçimde bir enerji çıkışı yaşandığı için söylediği gibi yüksek bir deprem beklenmiyor. Üşümezsoy, ‘‘Stres kalmıyor. 99’dan beri bir falcı gibi Celal’in (Celal Şengör) benim aktif fayın kırıldığını söylediğim makaleye karşı en az iki yıl içerinde en geç 10 yıl içinde 8’lik deprem geliyor diye bir röportajı vardır. Şimdi bir falcı bile olsanız tahminlerinizin tutması gerekir. Gerçekleşmeyince sizin falcılığınıza inanmazlar.’’ diyerek, spekülatif iddialara karşı çıktı.

‘‘Esas sıkıntı Kuzey Ege Denizi''

1999 yılından bu yana fayın her an kırılabileceğini savunan deprem bilimcilerin tezinin yanlış olduğunun tekrar tekrar altını çizen Üşümezsoy, ‘‘8.1’lik bir deprem olacak dediler gitti. 110 kilometrede deprem olacak dediler gitti. Şimdi 50 kilometreye düştü. Bu 50 kilometre tek parçalı değil, iki parçalı fay. Sürekli hareket ettiği ve kitlenmediği için orada büyük bir stres birikimi söz konusu olmadığından deprem şiddeti yarıya kadar düşüyor. Pek çok kişinin söylediği Marmara depremi geliyor uyarısının bir bilimsel gerçekliği yok. 1999’dan beri Çınarcık’tan Mudanya’ya oradan Bandırma’dan Yenice’ye, oradan da Ayvacık’a doğru gittiğini vurgulamıştık. Ve dikkatinizi çekerim bütün depremler orada oluyor. Bozcaada'ya doğru gelen kesimlerinde stresler söz konusudur. Bu durumda bundan sonraki depremler bu faylar üzerinden olacaktır. Ege Bölgesi yani. Herkes Kuzey’de derken, biz; bu hatta sıkıntı olduğunu vurgulamıştık. Şimdi oralarda bir risk var. Ancak bu risk eğer Kumburgaz çukuruna doğru geliyorsa, söylenilen aksine 6.5'un daha altında bir sarsıntı öngörülür’’ diyerek, sürekli aynı şeyleri söyleyen uzmanları ''arkeolojik fikirli'' olarak niteledi.