yasağı yayılıyor, şimdi de...

Plastik yasağı yayılıyor, şimdi dePlastik yasağı yayılıyor, şimdi de...

Dünya devi şirketler, çevresel kaygılarla tek kullanımlık plastik ürünleri peş peşe yasaklamaya başladı.

IKEA, Starbucks ve Marriot gibi şirketlerden gelen plastik kullanmama kararından sonra şimdi de Walt Disney benzer yönde bir karar aldı.

İlk kez 2002 yılında Bangladeş'te uygulanmaya başlanan naylon poşet yasağına son olarak Yeni Zelanda katıldı. Yeni Zelanda'da geçtiğimiz yıl yasalaşan "tek kullanımlık poşet yasağı" 1 Temmuz'dan itibaren yürürlüğe girdi. Yasağın ihlal edilmesi durumunda, marketlere 67 bin dolara kadar para cezası verilecek.

İlk kez 2002'de Bangladeş'te uygulanmaya başlanan naylon poşet yasağı 60'dan fazla ülkede bulunuyor. Türkiye'nin de yer aldığı plastik poşet yasağı ve ücretli plastik poşet uygulaması olan ülkeler... (Ülke ülke cezalar ve plastik poşet ücretleri)

Kenya

Ne zaman başladı? Ağustos 2017'de başladı.

Üreten ve satanlara 4 yıl hapis cezası ya da 38 bin dolar para cezası uygulanıyor.

4 / 26

Fransa

Ne zaman başladı? 2015'ten beri süpermarket kasalarında naylon poşet yasak.

2017'den de beri sebze ve meyve reyonlarında da yasaklandı.

5 / 26

İtalya

Ne zaman başladı? 2011'den beri yasak sürüyor

Varolan poşetler ise geri dönüştürülebilir maddeden imal ediliyor.

Yasak ihalinin cezası ise 25 bin euro.

Vanuatu

Ne zaman başladı? Temmuz 2017'de başladı.

(Hem şişe hem poşet için geçerli) Yasağı başlatan ilk Pasifik ülkesi oldu.

7 / 26

Çin

Ne zaman başladı? Haziran 2008'de başladı.

Bedava poşet dağıttığı saptanan işyerlerine ağır ceza söz konusu.

8 / 26

Hindistan

Yasak olmasına karşın etkisi çok yok, uygulama çok etkin değil.

Halen ince naylon poşetler çöp torbası olarak kullanılıyor.

Tayvan

Ne zaman başladı? Şubat 2018'de sadece naylon poşet değil, tek kullanımlık plastik torbalar ve pipet ile kaplar için de geçerli.

10 / 26

Zimbabve

Ne zaman başladı? Temmuz 2017'de başladı.

Yasağı ihlal edenler 30 ile 500 dolar arasında para cezası ödemek zorundalar.

11 / 26

ABD

Ülkenin geniş bir kısmında halen ücretsiz.

Ancak toplam 20 eyalet ve 180 şehirde yasak ya da ücretli.

12 / 26

Norveç

Poşet başına 10 cent isteniyor. Tüketiciler için caydırıcı değil.

Poşetler doğaya bırakılmıyor. Yüzde 80'inden fazlası çöp torbası olarak kullanılıyor.

13 / 26

İngiltere

Ne zaman başladı? 2015'te büyük marketlerde ücretli oldu.

(Bakkal ve büfeler hariç)

14 / 26

Almanya

Marketlerde yasak değil ancak ücretli.

Küçük poşetler 0,50 euro ve büyük poşetler ise 1 euro.

15 / 26

Malibu

Mart 2018’de, Kaliforniya’daki Malibu’nun yerel meclisi, tek kullanımlık plastik çubuk, karıştırıcı ve plastik çatal bıçak takımı satış, dağıtım ve kullanımının yasaklanması için oy kullandı. Seattle

1 Temmuz 2018'den itibaren Seattle, tek kullanımlık plastik kapların yanı sıra plastik çubuklara yasaklama getirdi.

16 / 26

Montreal

Kanada'nın Montreal şehri, tek kullanımlık plastik torbaları 2018'de yasakladı. Bireyler yasak ihlalinde 1.000 dolar, şirketler ise 2 bin dolar ödemek zorunda.

Kanada

Montreal dışında Kanada'da Ocak 2018’den beri yasağa sahip.

17 / 26

Avustralya

Avustralya'da birçok bölgede tek kullanımlık plastik torbalar yasaklanırken, süper marketler de müşterileri için aşamalı olarak kaldırmıştır.

Hamburg

Almanya'nın Hamburg kenti, Şubat 2016'da geri dönüştürülemez plastik kahve kapsüllerine karşı yasaklama getirdi. Yasaktan önce, her yıl milyarlarca plastik çöplükte birikiyordu.

Avustralya

Avustralya'da birçok bölgede tek kullanımlık plastik torbalar yasaklanırken, süper marketler de müşterileri için aşamalı olarak kaldırmıştır.

Hamburg

Almanya'nın Hamburg kenti, Şubat 2016'da geri dönüştürülemez plastik kahve kapsüllerine karşı yasaklama getirdi. Yasaktan önce, her yıl milyarlarca plastik çöplükte birikiyordu.

18 / 26

Yeni Delhi

Hindistan'da 20 milyondan fazla insana ev sahipliği yapan bu devasa şehir, 2017'de tüm tek kullanımlık plastik çeşitlerini yasakladığında gezegene yardım etme yolunda büyük bir adım attı. 1.600 şehirden en kötü hava kalitesine sahip olduğu şehir analiz edildi, çöplüklerde yasadışı plastik yanığı şikayetleri yapıldıktan sonra bir adım attı.

19 / 26

Fas

1 Temmuz 2016'da yasaklandı. Öncesinde ülkede her yıl 3 milyar plastik poşet kullandı. Bu da kişi başına 900 poşet anlamına geliyor.

20 / 26

Ruanda

Dünyadaki diğer ülkeler plastik torbalara vergi koymayı yeni düşünmeye başladığında Ruanda onları tamamen yasakladı. 2008'den bu yana, ülkede plastik bir poşet taşımak size hapis cezası getiriyor.

Avrupa Birliği ülkelerindeki plastik poşet ücretlendirmeleri şöyle:

Belçika'da 0,37 avro (2,19 lira), Bulgaristan'da 0,37 dolar (1,92 lira), Danimarka'da kilo başına 25,5 dolar (132,04 lira), Finlandiya ve Almanya'da 20 cent (1,04 lira), Macaristan ve Polonya'da 0,23 avro (1,35 lira), Malta'da 1,3 dolar (6,73 lira), biyobozunur poşet başına ise 0, 22 dolar (1,14 lira), Portekiz'de 10 cent (52 kuruş). Fiyatlandırma, İspanya'da ise otonom bölgelere göre değişiklik gösteriyor.

22 / 26

Avusturya'da gönüllü yasaklama ve tekrar kullanılabilir poşet satışı teşviki uygulanıyor. Bu ülkede poşet için belirlenen ücret 0,21 avro (1,24 lira) olurken, Estonya'da 30 cent-1 avro (1,50-5,89 lira), Yunanistan'da 0,4-0,7 avro (2,35-4,11 lira), İrlanda'da 22 cent (1,14 lira), Lüksemburg'da 3 cent 16 kuruş, Hollanda'da 0,25 avro (1,47 lira), Slovakya'da 5-6 cent (26-47 kuruş), Slovenya'da 0,20- 0,50 avro (1,18- 2,95 lira), İsveç'te 0,21-0,52 avro (1,24-3,06 lira), İngiltere ve İskoçya'da ise 5 pence (3,30 lira) alınıyor. Fransa'da bunun için 2-4 penny (1,32-2,64 lira) ödenirken bazı bölgelerde kısmi yasak da uygulanıyor.

Çekya'da fiyat, perakendeciler tarafından belirlenirken, Hırvatistan ve Letonya ücret almaya 2019'da başlayacak.

23 / 26

İtalya'da, biyobozunur olanlar hariç marketlerde poşet kullanımı yasak. Litvanya'da 15-50 mikron arası poşetlerin satışı yasaklanırken, Romanya taslak kanun hazırlığı yapıyor. Buna göre 1 Temmuz 2019 itibarıyla naylon poşet satışı bu ülkede yasaklanacak.

Öte yandan AB Parlamentosunun yeni plastik stratejisi içerisinde de konuyu ele alıp yakın zamanda yeni önlemleri içeren tek kullanımlık plastiklere ilişkin mevzuatı yayınlaması bekleniyor.

24 / 26

Plastiğin doğaya verdiği zarar

1970’lerden itibaren kullanımı çok yaygınlaşan plastiğin geri dönüşümü, yeniden üretilmesinden çok daha maliyetli olduğu için tercih edilmiyor. Plastik suda 400, toprakta ise 800 yılda yok olabiliyor. Türkiye’de her kesimden insan plastik kullanımına karşı olduğunu dillendirse de, plastik kullanımını caydırıcı bir önlem olan ücretlendirme konusu, siyaset üstü bir mevzu olarak maalesef algılanmadı. Doğaya inanılmaz ölçüde zarar veren, hava ve su kirliliğine sebep olan, küresel ısınmayı artıran, insan sağlığına olan olumsuz etkilerinin sadece bir kısmı bilinen plastik poşet konusu, Türkiye’de siyasi olarak algılandı ve olması gerektiği gibi uygar bir düzlemde tartışılamadı.

25 / 26

İktisat teorisine göre herhangi bir malın kullanımını azaltmanın yolu, vergilendirme veya ona yönelen talebi kısıtlayacak önlemler almaktan geçer. Çevreye ve insan sağlığına zarar veren uygulamaların azaltılması için caydırıcı vergiler konulur veya fiyatı artırılır ki insanlar o malzemeyi daha az kullansın. Bedava olduğu için hesapsızca ve gereğinden çok fazla kullanılan plastik poşetlerin ücretlendirilmesi de talebi azaltan, hatta keskin bir şekilde düşüren bir önlemdir.

Reklamlar

yasağı yayılıyor, şimdi de...

Bunları da İzleyebilirsiniz